Jongeren staan niet allemaal in de rij voor een vaccinatie tegen Covid-19. Veelgehoord argument: 'Als alle zwakkeren ingeënt zijn hoeven wij toch niet meer?' Ewout Fanoy, arts infectieziektebestrijding, legt het belang van vaccineren uit.

Op dit moment is landelijk ruim 80% van de bevolking die voor vaccinatie in aanmerking komt gevaccineerd. Ouderen boven de 70 zijn vrijwel allemaal gevaccineerd. Maar van de jongeren tussen de 15 en 25 jaar heeft maar ongeveer 50% beide vaccinaties gehad. In Rotterdam heeft slechts 58 procent van alle volwassenen zich volledig laten vaccineren tegen het coronavirus. Sommige wijken zitten nog lager, tot soms onder de 40% vaccinatiegraad. Ook de vaccinatiegraad van jongeren is duidelijk lager dan het landelijke gemiddelde.

Ewout Fanoy is arts infectieziektebestrijding bij de GGD Rotterdam-Rijnmond. Hij geeft graag antwoord op vragen en legt uit waarom het belangrijk is dat ook jongeren zich laten vaccineren.

Waarom is het zo belangrijk dat jongeren zich laten vaccineren?
''Allereerst om niet ziek te worden. Want ook jongeren kunnen behoorlijk ziek worden van corona. Vooral bij diegene die last van zogenaamde long-COVID krijgen, kan dat wel tot een maand of langer tot veel vermoeidheid en hoofdpijn leiden. Ook voor jongeren is het niet voor iedereen ‘zomaar’ een griepje. En wat ook heel belangrijk is, je doet het ook voor anderen: want als je gevaccineerd bent is de kans kleiner dat je je ouders, opa’s en oma’s en mensen met een kwetsbare gezondheid kan besmetten. Het is alsof je dankzij breed opgezette vaccinatiecampagne een droge hei preventief nat sproeit om zo een heibrand te voorkomen.''

Hoe komt het dat Rotterdam de meeste besmettingen kent?
''In Rotterdam is vooral onder sommige gemeenschappen met een migratie-achtergrond, de geloofsgemeenschappen (zowel Protestant-Gereformeerd als Islamitisch) en de lager opgeleiden het percentage gevaccineerden laag. En juist daar wonen vaak grote gezinnen met veel onderlinge contacten. Daarom zie je in onze stad relatief veel besmettingen. In sommige wijken is zelfs minder dan 50% volledig gevaccineerd. Juist dié jongeren zouden zich moeten laten vaccineren om zowel zichzelf als hun naasten te beschermen.''

Maar als alle ouderen ingeënt zijn is corona toch niet meer gevaarlijk?
''Het punt is dat in de genoemde groepen ook ongevaccineerde ouderen zitten en daarnaast heb je pechvogels die ondanks vaccinatie toch in het ziekenhuis terecht komen. Hoe groter de uitbraken, hoe groter de kans op pechvogels. En daarnaast is het echt veel risicovoller om ziek te worden dan de extreem kleine kans op ernstige bijwerkingen van vaccinatie. Vaccinatie is een recht, en veel mensen in andere landen zouden willen dat ze de luxe hadden zoals bij ons. Dus ik zou denken, maak gebruik van de mogelijkheid jezelf en je omgeving te beschermen.''
 
Er is veel onwetendheid over het mRNA vaccin.
''Ja, er worden veel onzinverhalen verteld'', bijvoorbeeld dat er een verandering in je DNA zou plaatsvinden, maar dat is gewoon niet waar. Maar die zorgen om bijwerkingen op de lange termijn begrijp ik wel. Daarom zal ik proberen om uit te leggen wat het mRNA vaccin is en wat het doet in je lichaam.''

''De term mRNA bestaat al heel lang en het vaccin dat hiervan gebruik maakt is in eerste instantie ontwikkeld voor behandeling van kanker. Je hebt in elke cel DNA waarin de code staat die je lichaamscellen uitlegt wat ze moeten doen en zorgt dat je bent wie je bent. Het is het kookboek ‘mens’. Nu het messenger-RNA (mRNA): dit zit standaard in grote hoeveelheden in elke cel en het zijn de recepten die continue overgeschreven worden van je DNA. Deze mRNA-recepten worden omgezet in actieve eiwitten, de hele dag door, en die eiwitten zorgen dat je cellen hun taken uitvoeren, vernieuwen, actief zijn. Met het mRNA-vaccin voeg je één recept toe in je bovenarm, met als het ware een profielfoto van het gezicht van de boef (het coronavirus). Je produceert dus een paar dagen, naast al die andere miljoenen eiwitten, ook een eiwit dat lijkt op het virus. Dat eiwit wordt herkend door je afweersysteem (de politieagenten in je lijf) en die weten dan hoe het virus er uit ziet en kunnen, mocht je later besmet raken, heel snel dat virus opruimen. Je wordt dan minder ernstig ziek. Dat eiwit van het mRNA wordt ook weer afgebroken en uitgeplast. Dus je bouwt niks langdurig in, maar traint een paar dagen je afweersysteem om zo het virus snel te kunnen herkennen.''

Waarom is de druk op de zorg nog steeds zo hoog?
''In de thuiszorg en de ziekenhuizen is veel personeel overbelast. Tegelijk is er erg weinig personeel. Daar komt het inhalen van operaties die eerder uitgesteld zijn vanwege corona en mogelijk het griepseizoen straks nog bij. Daar moet je IC-capaciteit voor de zekerheid klaar hebben staan. En vergeet de corona-doorbraakinfecties niet. Pechvogels die ondanks vaccinatie toch het ziekenhuis ingaan. De kans is wel klein, maar alsnog aanwezig. Coronapatiënten hebben ook meer verzorging nodig dan andere patiënten. Van de patiënten die nu in het ziekenhuis liggen is bijna 90% niet gevaccineerd. Dat zegt wel wat. Dat komt mede doordat te weinig jongeren in sommige wijken gevaccineerd zijn en zo de ouderen in hun omgeving besmetten.''

Waar kunnen jongeren terecht voor een vaccinatie?
''We proberen jongeren zo goed mogelijk te bereiken. Als jongeren zich laten vaccineren hebben ze ook geen last meer van dat scholen moeten sluiten of klassen naar huis moeten. We willen allemaal stoppen met die coronamaatregelen. Het gaat niet alleen om jou als jongere, maar om alle horeca, theaters, nachtclubs, sportclubs, scholen, noem maar op. Iedereen heeft er baat bij als we allemaal gevaccineerd zijn. De potentieel brandbare heide moet zo nat mogelijk zijn om brand te voorkomen. Maar we snappen ook heel goed dat jongeren nog met vragen zitten, daarom zijn we aanwezig bij twee onderwijsinstellingen op Woudenstein en bij het Benthemplein. Hier kunnen jongeren vragen stellen over corona en zich zonder afspraak laten vaccineren. En zo staan we op meer locaties in wijken.''